Halluksy czyli paluch koślawy, to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim poważna dolegliwość, która może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Ból, trudności z doborem obuwia i postępująca deformacja stopy to najczęstsze objawy, których nie należy bagatelizować. Dowiedz się, jakie są przyczyny halluksów, jak je rozpoznać oraz jakie metody leczenia – zarówno zachowawcze, jak i operacyjne – mogą skutecznie poprawić komfort życia. Sprawdź, jak fizjoterapia może pomóc Ci uniknąć zabiegu chirurgicznego.

Czym są halluksy?

Halluksy (łac. hallux valgus, potocznie: paluch koślawy) to bardzo powszechnie występująca zmiana w obrębie palucha czyli pierwszego palca u stopy.. Charakterystycznym objawem halluksów jest widoczne, przypominające narośl zgrubienie kości w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego, które często powoduje ból, dyskomfort oraz utrudnia dobór obuwia.
Halluksy wpływają negatywnie na biomechanikę chodu, prowadząc do nieprawidłowego rozkładu obciążeń na stopie.

Główne przyczyny powstawania halluksów:

• Płeć – halluksy znacznie częściej występują u kobiet.
• Predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały halluksy, ryzyko ich rozwoju rośnie.
• Noszenie nieodpowiedniego obuwia – wąskie, ciasne buty oraz wysokie obcasy sprzyjają powstawaniu deformacji.
• Osłabienie aparatu więzadłowego stopy.
• Płaskostopie.
• Wzmożone napięcie ścięgna Achillesa.
• Wady budowy stopy, np. dysproporcja w budowie pierwszej kości śródstopia.

Jak powstają halluksy?

Halluksy rozwijają się na skutek koślawienia palucha, czyli odchylenia głowy pierwszej kości śródstopia poza swój fizjologiczny zakres w obrębie stawu na zewnątrz, natomiast paluch ściągany przez inne struktury ustawia się do wewnątrz. W ten sposób dochodzi do deformacji znanej nam powszechnie pod nazwą paluch koślawy lub halluks. Z czasem prowadzi to do trwałej deformacji, bólu oraz problemów z poruszaniem się.

Objawy halluxów

Do najczęstszych objawów halluksów należą:

• widoczne zgrubienie u podstawy palucha,
• ból w okolicy przodostopia, szczególnie podczas chodzenia,
• trudności z doborem wygodnego obuwia,
• zaczerwienienie i stan zapalny w okolicy zmienionego stawu,
• postępujące zniekształcenie stopy,
• zaburzenia wzorca chodu.

Leczenie halluxów

Leczenie halluksów dzielimy na zachowawcze oraz operacyjne. Wybór metody zależy od stopnia zaawansowania schorzenia.

Leczenie zachowawcze halluksów

W początkowej fazie choroby warto wdrożyć leczenie nieoperacyjne, które może skutecznie spowolnić postęp deformacji i złagodzić objawy.

Leczenie zachowawcze – czyli pierwsze jakie powiniśmy podjąć po zauważeniu u siebie symptomów halluksa obejmuje zaopatrzenie ortopedyczne, fizykoterapię i fizjoterapię.

Zaopatrzenie ortopedyczne to różnego rodzaju aparaty mające na celu wyhamowanie procesu zapalnego lub złagodzenie towarzyszących mu objawów lub ułatwienie funkcji motorycznych.

Ortopedyczne zaopatrzenie stopy:

• Aparaty korygujące
• Kliny międzypalcowe
• Nakładki ochronne
• Separatory palców
• Rozpórki korygujące
• Specjalistyczne skarpetki i obuwie ortopedyczne

Te akcesoria pomagają utrzymać paluch w prawidłowej osi i ograniczają ból. Trzeba jednak pamiętać, że same buty ortopedyczne bez stosowania separatorów nie zatrzymają postępu deformacji – mogą jedynie zmniejszyć dolegliwości bólowe.

Rehabilitacja i fizjoterapia:

Kluczowym elementem leczenia halluksów jest rehabilitacja i  fizjoterapia pod kontrolą specjalisty.

W ramach terapii stosuje się przede wszystkim:

• manualne rozluźnianie napiętych mięśni i powięzi,
• mobilizację stawu palucha,
• reedukację chodu,
• ćwiczenia wzmacniające i rozciągające,
• korekcję globalnej biomechaniki kończyny dolnej.

Dodatkowo pomocne są zabiegi fizykoterapeutyczne na przykład:

• Ultradźwięki
• Jonoforeza
• Krioterapia
• Laseroterapia
• Fala uderzeniowa
• Pole magnetyczne

W terapii wspomagającej stosuje się również:

• Kąpiele perełkowe
• Kąpiele wirowe
  które pomagają rozluźnić nadmiernie napięte tkanki.

Doskonałym wsparciem w leczeniu halluksów jest także kinesiotaping, który umożliwia odciążenie stawu oraz utrzymanie korekcji palucha między sesjami rehabilitacyjnymi. Jest to także bardzo dobre rozwiązanie dla osób które chcą utrzymać terapeutyczne działanie długo po zakończonej rehabilitacji.

Przykładowe ćwiczenia na halluxy:

Ćwiczenie nr 1 – rozszerzanie palców u stopy – postaraj się rozkładać je jak najszerzej. Powtórz kilka razy.

Ćwiczenie nr 2 – ćwiczenie z taśmą/gumą – Umieść między palcami gumę lub elastyczną taśmę do ćwiczeń jak na zdjęciu. Następnie rozciągaj taśmę. Powtórz kilka razy.

Większość zabiegów oraz profesjonalną fizjoterapię wykonasz w naszym. Zapraszamy na konsultację!

Leczenie operacyjne halluksów

Operacja halluksów to rozwiązanie ostateczne, stosowane w zaawansowanych stadiach deformacji, przede wszystkim wtedy kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów. Zabieg chirurgiczny polega na:

• korekcji ustawienia kości,
• resekcji nadmiaru kości,
• stabilizacji stawu.

Należy pamiętać, że po operacji również konieczna jest odpowiednia rehabilitacja, aby odzyskać pełną sprawność.

Podsumowanie

Halluksy to powszechny problem zdrowotny, który nie tylko wpływa na estetykę stopy, ale przede wszystkim może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Podsumowując im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym większa szansa, że unikniesz operacji. Kluczowa jest odpowiednia profilaktyka, dobór właściwego obuwia, regularna fizjoterapia i świadomość biomechaniki własnego ciała.