Chociaż nazwa może tak sugerować, łokieć tenisisty, znany również jako entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej, niewiele ma wspólnego z tą dyscypliną sportową. W rzeczywistości schorzenie to może dotknąć każdego, kto długo pracuje przy komputerze lub wykonuje powtarzalne ruchy rąk. Łokieć tenisisty zaliczany jest więc do grupy chorób zawodowych m.in. informatyków, pracowników biurowych, mechaników czy monterów. Jeżeli chodzi o samych graczy w tenisa, szacuje się, że około 50% wszystkich tenisistów doświadczy tej dolegliwości w czasie swojej kariery.
Przyczyny łokcia tenisisty
Łokieć tenisisty spowodowany jest zmianami degeneracyjnymi pojawiającymi się w wyniku częstych przeciążeń i mikrourazów prowadzących do uszkodzeń włókien kolagenowych budujących ścięgna. Do wspomnianych mikrourazów może dojść w bardzo różny sposób, w szczególności wskutek długotrwałego prostowania i odwracania nadgarstka np. podczas skręcania mebli, wyrywania chwastów, wielogodzinnej pracy przy komputerze w nieprawidłowej pozycji czy noszenia ciężkich przedmiotów przy wyprostowanych łokciach. W wyniku uszkodzeń w przebiegu łokcia tenisisty dochodzi do zaburzeń ukrwienia okolicy przyczepu, osłabienia tkanek oraz wydzielania białek, które podrażniają okoliczne tkanki, wywołując ból.
Objawy łokcia tenisisty
Łokieć tenisisty to bardzo uciążliwa dolegliwość, przeszkadzająca w wykonywanych czynnościach życia codziennego. Głównym objawem jest ból pojawiający się po zewnętrznej stronie stawu łokciowego, promieniujący do przedramienia i nadgarstka. Może ulegać nasileniu przy wykonywaniu ruchów ręką lub podczas zaciskania dłoni. Tkliwość i bolesność tkanek można również zauważyć podczas badania palpacyjnego. Objawy łokcia tenisisty nasilają się po przeciążeniu kończyny. Jeśli schorzenie jest w stadium zaawansowanym dolegliwości bólowe mogą pojawiać się także w czasie spoczynku.
Osoby cierpiące na łokieć tenisisty cechuje słabszy chwyt czy szybsze męczenie się kończyny. Problematyczne mogą być dla nich takie czynności dnia codziennego jak otwieranie drzwi, odkręcanie słoików, chwytanie i przestawianie przedmiotów.
Diagnostyka i leczenie entezopatii nadkłykcia bocznego kości ramiennej
W przypadku zauważenia u siebie objawów łokcia tenisisty najlepszą taktyką będzie odwiedzenie lekarza ortopedy lub fizjoterapeuty. Diagnostyka łokcia tenisisty opiera się przede wszystkim na ustaleniu jakie jest źródło problemu. Specjalista przeprowadzi wywiad z pacjentem oraz badanie przedmiotowe. W przypadku konieczności potwierdzenia diagnozy czy określenia stadium zaawansowania schorzenia pomocne mogą okazać się badania obrazowe, przede wszystkim badanie USG. W późniejszej fazie choroby, kiedy obecne są zwapnienia, użyteczne może okazać się także RTG.
Leczenie łokcia tenisisty powinno być rozpoczęte jak najszybciej i dostosowane do aktualnej fazy schorzenia oraz konkretnej sytuacji pacjenta. Najważniejsze w pierwszej fazie leczenia jest unikanie forsowania i przeciążania stawu, co daje szanse na regenerację tkanki. W przypadku, gdy schorzenie nasila się podczas wykonywanych często czynności, należy w miarę możliwości zwrócić uwagę na sposób ich wykonywania lub znacząco je ograniczyć. W celu uśmierzenia bólu można stosować leki przeciwbólowe czy aplikować zimne okłady. Stosunkowo popularne jest także miejscowe ostrzykiwanie preparatami stymulującymi odbudowę i regenerację tkanek pod okiem i kontrolą doświadczonego ortopedy.
Znaczenie fizjoterapii w leczeniu łokcia tenisisty
Nieodłączną i najważniejszą dla procesu leczenia łokcia tenisisty jest fizjoterapia. Zastosowanie różnorodnych zabiegów, takich jak:
- kinesiotaping,
- laseroterapia,
- krioterapia,
- ultradźwięki,
- jonoforeza,
- magnetoterapia,
- masaż,
- terapia manualna,
- ćwiczenia czynne.
Podjęte działania rehabilitacyjne mają na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych, wzmacnianie tkanek i pobudzanie ich regeneracji, zwiększenie zakresu ruchów i stopniowe przywrócenie sprawności.
U zdecydowanej większości pacjentów w ciągu kilku miesięcy lub do roku, leczenie przynosi efekty. Objawy ulegają zmniejszeniu, a w wielu przypadkach dochodzi do całkowitej poprawy. Jeżeli jednak po okresie roku efekty terapii są wciąż niewidoczne, a pacjent cierpi z powodu nawracających, lub stałych dolegliwości, powinno rozważyć się leczenie operacyjne.
Bez względu na powody pojawienia się łokcia tenisisty warto jak najszybciej wdrożyć odpowiednie działania prewencyjne i lecznicze. Profilaktyka powinna opierać się na unikaniu przeciążeń i wykonywania przez wiele godzin tych samych, powtarzalnych ruchów. Podczas pracy przy komputerze warto zwrócić uwagę na właściwą pozycję rąk i nadgarstków i korzystać z ergonomicznego biurka. W przypadku, gdy zmiana sposobu pracy jest ograniczona lub niemożliwa wskazane może być zastosowanie pomocniczo ortezy. Odpowiednio poprowadzona fizjoterapia i wyeliminowanie czynnika wzmagającego dolegliwości może znacząco ograniczyć postęp schorzenia, poprawić funkcje motoryczne i zapobiec konieczności leczenia chirurgicznego.
Źródło zdjęcia: Image by Freepik
