Osteoporoza to postępująca choroba polegająca na zmniejszaniu się gęstości kości, co sprawia, że stają się one słabe, kruche i łatwo ulegają pęknięciom i złamaniom – nawet przy delikatnych urazach.
Statystyki podają, że z wiekiem, kiedy osteoporoza się nasila, a człowiek jest coraz mniej sprawny ze względu na dysfunkcje kolejnych narządów i układów (wzrok, układ ruchu itp.) zwiększa się liczba sytuacji narażających osoby starsze na upadek. Dla cierpiących na osteoporozę każdy uraz może zaś skutkować złamaniem kości, trwałym lub długotrwałym unieruchomieniem oraz poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, z zagrożeniem życia włącznie.
Najczęstsze złamania osteoporotyczne
Do najbardziej niebezpiecznych złamań należą te w zakresie bliższego końca kości udowej. Wiążą się one z unieruchomieniem osoby poszkodowanej w warunkach szpitalnych. Konieczność unieruchomienia chorych w łóżku naraża ich na niekorzystne zmiany w zakresie układu krążeniowo – oddechowego i zagrożenie życia.
Złamania kompresyjne trzonów kręgowych to kolejny rodzaj urazów na które, z racji wieku, narażone są osoby starsze. Bardzo często złamanie w tym obszarze spowodowane bywa przez upadek na pośladki.
U osób starszych bardzo często dochodzi także do złamań w obrębie nasady bliższej kości ramiennej. Złamania w tej okolicy są bardzo uciążliwe, gdyż wyłączają z funkcji całą kończynę górną. Kolejnym obszarem narażonym na złamanie u osób w wieku starszym jest nasada dalsza kości promieniowej tuż powyżej nadgarstka. Do tego urazu dochodzi najczęściej w wyniku upadku na wyciągnięte ramię.
Przyczyny upadków
Po 60. roku życia upada raz w roku ok. 40% zdrowych osób, a po 80. roku życia 50%. Co 20. upadek kończy się złamaniem. Upadki są jedną z głównych przyczyn inwalidztwa i piątą co do częstości przyczyną zgonów u osób powyżej 75. roku życia.* Do najczęstszych przyczyn upadków należą m.in. bariery w mieszkaniu – słabe oświetlenie, przeszkody na podłodze (np. kable, wystające progi, podwijające się dywany), śliskie niepodgumowane dywaniki, brak uchwytów w łazience. Warto uważać na siebie również poza domem. Szczególnie niebezpieczne są nierówne chodniki, śnieg i lód. Pamiętajmy, że z wiekiem osłabieniu ulega także nasz wzrok, nasze mięśnie, pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe stawów. Negatywnie na równowagę wpływa także przyjmowanie niektórych leków, szczególnie uspokajających, nasennych, przeciwalergicznych, przeciwbólowych itp.
Jak unikać
W pierwszej kolejności należy rozglądnąć się po najbliższym otoczeniu i usunąć wszystkie bariery i potencjalne przyczyny upadków. Poza domem należy zakładać wygodne niekrępujące ruchów ubranie oraz odpowiednie obuwie. Zimą warto założyć na podeszwy nakładki antypoślizgowe.
Artykuł na podstawie informacji Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii.
* Wg raportu „OSTEOPOROZA – CICHA EPIDEMIA W POLSCE”, Europejska Fundacja Osteoporozy i Chorób Mięśniowo-Szkieletowych oraz Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne, Kraków 10.02.2015
W profilaktyce i leczeniu osteoporozy stosuje się również z powodzeniem kąpiele siarczkowe, np. w Uzdrowisku Kraków Swoszowice. Wchłonięta przez skórę siarka jest wykorzystywana m.in. do biosyntezy kwasu chondroityno-siarkowego, który wchodzi w skład chrząstek stawowych, bierze udział w ich metabolizmie i regeneracji, mając wpływ na przyspieszenie wchłaniania i trwałego wbudowywania wapnia do kości.
