Reumatyzm to potoczne określenie ponad 100 jednostek chorobowych związanych z układem ruchu. Choć choroby reumatologiczne powszechnie kojarzymy z osobami starszymi, ujawniają się one w każdym wieku. Część z nich dotyka już nawet kilkuletnich dzieci.

Choroby reumatologiczne mają podłoże zapalne. Zapalenie ma często charakter uogólniony, dotyczy różnych elementów tkanki łącznej. Często wiodące objawy powodują dysfunkcje przede wszystkim elementów wchodzących w skład narządu ruchu. Typowymi zjawiskami w przebiegu chorób reumatologicznych są zmiany w:

• stawach (uszkodzenie chrząstki stawowej, przerost błony maziowej, wysięk, przykurcz torebki stawowej, niestabilność),

• mięśniach (pierwotne uszkodzenie struktury mięśnia, wtórny zanik, zerwania ścięgien, zapalenie przyczepów)

• więzadłach (zapalenie, zerwanie, rozluźnienie, przykurcz),

• kościach (zmiany gęstości mineralnej, ogniskowe ubytki w warstwie podchrzęstnej, złamania patologiczne),

• okołostawowe (zapalenia i gromadzenie złogów, zapalenia kaletek).

Ból towarzyszący procesowi zapalnemu i wtórnym uszkodzeniem powoduje wzrost odruchowego napięcia mięśni. Przyczynia się również do unikania ruchów i spadku wydolności w czynnościach codziennych. Pojawia się problem z samoobsługą, przemieszczaniem się, manipulowaniem przedmiotami. W wyniku niedoboru ruchu dochodzi do wtórnych zaników mięśni i redukcji gęstości mineralnej kości. Obserwujemy też spadek koordynacji ruchowej, wydolności układu oddechowego i krążenia.  Przebieg choroby, związane z nią zmiany i objawy uboczne prowadzonego leczenia przyczyniają się do deformacji narządu ruchu i zaburzenia postawy ciała. W wyniku niedoboru ruchu dochodzi do wtórnych zaników mięśni i redukcji gęstości mineralnej kości, spadku koordynacji ruchowej, wydolności układu oddechowego i krążenia. Zwiększa się również  ryzyko upadków i urazów.

Do najczęściej występujących chorób reumatologicznych zaliczamy m.in. :

• chorobę zwyrodnieniową stawów,
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK),
• dnę moczanową,
• reumatyzm tkanek miękkich (inaczej zespół przeciążeniowy),
• fibromialgię.

Gdy już dotknie nas jedna z chorób reumatologicznych pierwszą z emocji jest strach, związany z faktem, że rokowania są niekorzystne, a większość schorzeń ma charakter nieuleczalny. Na szczęście wdrożenie odpowiedniego leczenia i rehabilitacji może pomóc opóźnić przebieg i doprowadzić do remisji objawów na jakiś czas.

Leczenie objawowe to podstawowy, najczęstszy sposób walki z reumatyzmem. Środki przeciwbólowe i przeciwzapalne powinien jednak dobierać lekarz reumatolog, by były rzeczywiście skuteczne przez jak najdłuższy czas. Rehabilitacja znajduje swoje miejsce w każdej strategii i na każdym etapie leczenia. Pozwala zarówno na lepsze przygotowanie pacjenta do leczenia operacyjnego, jak i umożliwia uzyskanie poprawy czynnościowej u osoby po leczeniu operacyjnym. Jest ważna także po wygaszeniu procesu zapalnego osiągniętego dzięki farmakoterapii.

Rehabilitacja w chorobach reumatologicznych

Celem rehabilitacji w postępie chorób reumatologicznych jest przede wszystkim:

• redukcja bólu,

• poprawa zdolności lokomocyjnych, manipulacyjnych,

• zwiększenie wydolności krążeniowej i oddechowej,

• poprawa samodzielności w czynnościach codziennych,

• umożliwienie udziału w życiu rodzinnym, społecznym i zawodowym.

Leczenie ruchem powinno być dobierane indywidualne i uwzględniać podstawową przyczynę dolegliwości, lokalizację, rozległość, fazę i stopień zaawansowania zmian, obecność schorzeń współistniejących, wiek chorego i stopień jego aktualnej sprawności oraz spodziewane możliwości poprawy. Dzięki ćwiczeniom dochodzi do poprawy mobilności stawowej, odżywienia chrząstek stawowych, polepszenia siły i wytrzymałości mięśniowej, wytworzenia pożądanych wzorców ruchowych, osiągnięcia lub utrzymania należnej masy ciała. Szczególne znaczenie ma dostosowanie typu ćwiczeń do stopnia aktywności procesu zapalnego, by nie dopuścić do narastania bólu, zaistnienia uszkodzenia czy zaostrzenia choroby w wyniku nadmiaru ruchu. Bardzo ważne jest zachowanie właściwych obciążeń i techniki ćwiczeń ze względu na ryzyko zerwania uszkodzonych przez proces zapalny więzadeł i ścięgien, a także złamań kości dotkniętych procesem osteoporozy.

Uzupełnieniem kinezyterapii w rehabilitacji chorób reumatologicznych jest fizykoterapia oraz leczenie balneologiczne. Dobrane zabiegi mają za zadanie oddziaływać przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przygotować i zregenerować tkanki do ćwiczeń. Zastosowanie mają m.in.  zabiegi termiczne (nagrzewanie, chłodzenie, krioterapia), elektryczne (prądy TENS, prądy diadynamiczne, interferencyjne, diatermia), magnetyczne (zmienne pole magnetyczne), promieniowanie elektromagnetyczne (naświetlanie promieniowaniem podczerwonym, nadfioletowym, biostymulacja laserowa), mechaniczne (masaż, ręczny, wodny, fala ultradźwiękowa).

Dzięki odpowiednio dobranej rehabilitacji możliwe jest ograniczenie powikłań związanych z unieruchomieniem i leczeniem zasadniczym oraz jak najdłuższe cieszenie się sprawnością.

W naszym Centrum Rehabilitacji pacjenci cierpiący na choroby reumatologiczne mogą skorzystać z pełnego zakresu rehabilitacji, obejmującego zarówno leczenie balneologiczne jak i fizykoterapię, kinezyterapię czy masaż. Lekarze specjaliści rehabilitacji medycznej, ortopedii i reumatologii pomogą dobrać zabiegi do aktualnego stanu zdrowia i oczekiwań pacjenta. Osobom wymagającym szczególnej, indywidualnej i  intensywnej opieki rehabilitanta szczególnie polecamy także rehabilitację indywidualną.

W naszym Centrum Rehabilitacji oferujemy pełną gamę zabiegów, które stosowane są w rehabilitacji po zerwaniu ścięgna Achillesa. Sprawdź nasze pakiety zabiegów.