Zimowe urazy – statystyki pokazują, że to zimą dochodzi do największej liczby urazów. Niska temperatura, oblodzone i zaśnieżone chodniki sprzyjają potknięciom, utratom równowagi i często w konsekwencji poważnym urazom ortopedycznym. W artykule podpowiadamy jak można zminimalizować ryzyko urazu, jak postępować jeśli do niego dojdzie i kiedy udać się do lekarza.
Przyczyny i zapobieganie
Pomijając kontuzje związane z uprawianiem sportów zimowych (narciarstwo, jazda na snowboardzie lub łyżwach), do najczęstszych przyczyn zimowych upadków należą potknięcia na oblodzonych chodnikach. Dlatego też należy szczególnie zadbać o odpowiednie zimowe obuwie z podeszwą antypoślizgową. W sklepach dostępne są również specjalne naklejki antypoślizgowe, które przykleja się na podeszwę buta. Kosztują zaledwie kilka złotych, a znacznie zwiększają naszą przyczepność i stabilność. Zalecamy także zwiększoną uwagę i ostrożne stąpanie po podłożu. Warto pamiętać również o tym, że w niższej temperaturze nasze mięśnie pod wpływem urazu dużo łatwiej ulegają uszkodzeniom.
Stłuczenie, zwichnięcie, złamanie?
Gdy zdarzy nam się upadek może dojść do rozmaitych kontuzji:
1. Stłuczenie
– powstaje, gdy w wyniku upadku dochodzi do uszkodzenia tkanek podskórnych. Objawiać się to może obrzękiem i siniakiem. Stłuczenie nie wymaga konsultacji lekarskiej. Do domowych sposobów radzenia sobie z bólem należy przede wszystkim schładzanie stłuczonej części ciała (zimny okład). Przydatne są też maści i kremy na stłuczenia oraz żele przeciwbólowe.
2. Skręcenie
– źle postawiony krok może sprawić, że dojdzie do skręcenia stawu skokowego lub kolanowego. Skręceniem potocznie nazywamy naciągnięcie torebki stawowej i więzadeł (skręcenie pierwszego stopnia), rozerwanie torebki stawowej (skręcenie drugiego stopnia) oraz rozerwanie torebki stawowej i więzadeł (skręcenie trzeciego stopnia).
Objawy to również ból, obrzęk i zasinienie. Podobnie jak w stłuczeniach warto w pierwszej kolejności schłodzić okolicę skręconego stawu oraz zastosować maści o działaniu przeciwbólowym i przeciwobrzękowym. Jeśli nic nie przynosi ulgi – należy udać się do lekarza. Lekarz, w przypadku mocnego urazu, może zlecić unieruchomienie chorego stawu lub usztywnienie go za pomocą opaski uciskowej.
3. Zwichnięcie
– dochodzi do niego, gdy przemieszczeniu względem siebie ulegną powierzchnie stawowe, a torebka stawowa zostanie naciągnięta lub naderwana. Zwichnięcia nie należy bagatelizować, gdyż jeśli przemieszczone kości same nie wrócą na miejsce, muszą zostać nastawione przez lekarza rehabilitacji medycznej lub ortopedę. Uszkodzone mięśnie i więzadła muszą zostać zszyte lub zrekonstruowane, a cały staw powinien zostać unieruchomiony.
Objawami zwichnięcia, prócz obrzęku i zasinienia może być również widoczne zniekształcenie stawu, a ból towarzyszący temu urazowi nie mija nawet w trakcie spoczynku. Lekarz po badaniu oraz ewentualnym prześwietleniu zaleci unieruchomienie zwichniętego stawu (nawet gips), a w szybkim powrocie do zdrowia i pełnej sprawności pomoże profesjonalna rehabilitacja, np. w naszym Centrum Rehabilitacji Swoszowice.
4. Złamanie
– to przerwanie ciągłości kości. Towarzyszy mu silny ból, często tak paraliżujący, że uniemożliwia poruszanie się. Dodatkowo obserwuje się obrzęk i zasinienie. Należy pamiętać, aby nie zginać złamanej kończyny, ale wezwać pomoc i spróbować usztywnić ją w takiej pozycji, w jakiej aktualnie się znajduje. Unieruchomienie powinno polegać na dowiązaniu do kończyny (niezbyt mocno) sztywnego elementu np. deseczki, patyka. Można użyć kawałka materiału (koszuli lub paska), by usztywnić mocowanie. W przypadku złamania ręki z koszuli można wykonać prowizoryczny temblak. Jeśli doszło do złamania otwartego, nie wolno się ruszać i dotykać rany. Każde złamanie wymaga wizyty w szpitalu, niekiedy w przypadku poważniejszych urazów konieczne może się okazać leczenie operacyjne. W szybszym powrocie do zdrowia i sprawności pomoże zaś profesjonalna rehabilitacja.
Pamiętajmy, że zaniedbane urazy mogą mieć wpływ na powstawanie kolejnych zwyrodnień, dlatego jeśli tylko czujemy, że nadal odczuwamy dyskomfort – skonsultujmy się z fizjoterapeutą lub lekarzem specjalistą z zakresu ortopedii lub rehabilitacji medycznej.
