Zespół cieśni nadgarstka to tzw. neuropatia uciskowa, zespół objawów związanych z uciskiem na nerw pośrodkowy przebiegający w kanale nadgarstka. Zazwyczaj zaczyna się bardzo niewinnie. Pojawia się chwilowe drętwienie palców (zwłaszcza kciuka i palca wskazującego), trudność w utrzymaniu dłoni dłuższy czas w jednej pozycji, uczucie mrowienia i cierpnięcia, ból nadgarstka. Z czasem dolegliwości zaczynają być coraz bardziej dokuczliwe, pojawia się ból łokcia i stawu ramiennego. Nieprzyjemne odczucia przestają mieć związek z konkretnym ułożeniem dłoni, a zaczynają nam towarzyszyć w każdej pozycji i przy każdej czynności. Do wyniku ostrego zespołu cieśni do objawów dołącza osłabienie mięśni dłoni, a czasem nawet ich zanik. Chory ma trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów ręką, podnoszeniem przedmiotów, pojawiają się także problemy z zaciśnięciem ręki w pięść. Palce wydają się być sztywne, a niektórzy mogą mieć wrażenie ich opuchnięcia, pomimo braku widocznego obrzęku.

Zespół cieśni nadgarstka podczas wstępnej diagnozy rozpoznaje się przeprowadzając proste testy prowokacyjne. W przypadku podejrzenia zespołu cieśni można wykonać je nawet samodzielnie w domu.

Test Phalena: Unieś rękę przed siebie, zegnij w łokciu tak, by powstał kąt prosty. Następnie maksymalnie zegnij nadgarstek, tak jakbyś chciał dotknąć palcami jego wewnętrznej strony. Staraj się, by palce i dłoń były rozluźnione. Wytrzymaj w tej pozycji minutę. Przy zespole cieśni nadgarstka pojawia się zwykle drętwienie, mrowienie lub uczucie ‘przebiegania prądu’ wzdłuż nerwu.

Odwrócony test Phalena:  Złącz dłonie, jak do modlitwy, z wyprostowanymi palcami, i odciągnij łokcie na boki, tak by nadgarstki były maksymalnie zgięte, a palce naciskały na siebie. Jeśli cierpisz na zespół cieśni nadgarstka, w ciągu 10-15 sekund pojawi się ból.

Test Tinela: Poproś kogoś, żeby delikatnie opukał okolice nadgarstka po wewnętrznej stronie, głównie pośrodku, a potem posuwając się o 2-3 cm w stronę wnętrza dłoni. Stukanie u osób chorych wywołuje ból i mrowienie.

Test opaski uciskowej: Załóż na ramię opaskę ciśnieniomierza i napompuj ją powyżej twojego typowego ciśnienia skurczowego. Jeśli ręka zacznie mrowić i drętwieć w nadgarstku, możesz podejrzewać, że cierpisz na zespół cieśni.

Powyższe testy nie dają 100% pewności wykrycia zespołu cieśni nadgarstka. Badaniem potwierdzającym jest elektromiografia (EMG), czyli badanie szybkości przewodzenia nerwu pośrodkowego. Pozwala ona odróżnić zespół cieśni od innych chorób dających podobne objawy, np. polineuropatii.

Dlaczego ja? – Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka

Najczęściej zespół cieśni nadgarstka dotyka osób pracujących codziennie z komputerem oraz pracowników fizycznych, wykonujących sekwencje powtarzalnych ruchów ręką. Przyczynami mogą być również urazy mechaniczne jak np. zwichnięcia, zmiany zwyrodnieniowe, niewłaściwie wygojone złamania oraz niektóre schorzenia przewlekłe, jak np. cukrzyca. Co ciekawe dolegliwość zespołu cieśni dotyka trzy razy częściej kobiety niż mężczyzn. Często obserwuje się ją także u kobiet w ciąży i po porodzie. Jest to wynikiem zachodzących w organizmie zmian hormonalnych mogących skutkować zatrzymywaniem wody i pojawieniem się obrzęku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka, jak i przeciążenia ciągłym podnoszeniem, bujaniem, trzymaniem dziecka w niewygodnej, nienaturalnej dla nadgarstków pozycji.

Leczenie i rehabilitacja cieśni nadgarstka

W lekkim przebiegu schorzenia rozpoczyna się od leczenia rehabilitacyjnego – masaże wirowe kończyn górnych, zabiegi fizykalne (w szczególności: krioterapia miejscowa, ultradźwięki, laser, prądy diadynamiczne, jonoforeza), unieruchomienie w ortezie. Niezwykle istotne jest w tym okresie unikanie ruchów, które prowadzą do nasilenia objawów. Niezbędna jest również zmiana złych nawyków (np. pisanie na klawiaturze z uniesionymi dłońmi, bez odpowiedniego podparcia). Kluczem do sukcesu będzie wykonywanie odpowiednich, zaleconych przez fizjoterapeutę ćwiczeń. W zakresie terapii indywidualnej, oprócz ćwiczeń sprawności manualnej, wykorzystuje się neuromobilizacje nerwu pośrodkowego oraz terapię powięziową całej kończyny górnej i obręczy barkowej. Wspomagająco będą działać okłady borowinowe (przeciwzapalnie, przeciwbólowo, ogrzewająco- sprzyja regeneracji nerwu). W zaawansowanych przypadkach lekarz ortopeda może rozważyć doraźne ostrzyknięcie miejscowe lekiem sterydowym o działaniu przeciwobrzękowym i przeciwzapalnym. W przypadkach bardziej zaawansowanych operacja cieśni tzw. odbarczenie nerwu pośrodkowego staje się nieodzowna. Bez względu na zastosowany rodzaj leczenia ważne jest również wyeliminowanie bezpośrednich przyczyn schorzenia – bez tego szybko może nastąpić nawrót choroby.

Zapobieganie zespołowi cieśni nadgarstka

Nie da się ukryć, że w niektórych przypadkach zespół cieśni nadgarstka można potraktować już jako chorobę zawodową. Do jego wystąpienia szczególnie przyczynia się długotrwała praca przy komputerze, którą coraz częściej powszechnie wykonujemy. Jak zatem zapobiegać cieśni nadgarstka? Przede wszystkim:

• podczas pisania rób regularne przerwy na rozluźnienie i odpoczynek rąk,
• używaj myszki, klawiatury i podkładek ergonomicznych,
• zadbaj o ergonomię stanowiska pracy – odpowiednio dopasowane regulowane biurko i krzesło,
• siedź prosto,
• dbaj o właściwą wagę i regularną aktywność fizyczną.

Jeżeli zauważasz u siebie pojawienie się symptomów zespołu cieśni nadgarstka nie czekaj aż objawy się zaostrzą. W naszym Centrum Rehabilitacji oferujemy pełną gamę zabiegów rehabilitacyjnych, które stosowane są w profilaktyce, leczeniu i rehabilitacji zespołu cieśni nadgarstka. Sprawdź nasze pakiety zabiegów. 

Źródło zdjęcia: Designed by Freepik.com